De Amsterdamse politiechef Pieter-Jaap Aalbersberg vertelde woensdag op AT5 dat de geliquideerde topcrimineel Gwenette Martha twee ton per week verdiende. Aalbersberg laat tweewekelijks zijn licht schijnen op politiezaken. Andere chefs zouden daar een voorbeeld aan moeten nemen.
Sinds de vorming van de Nationale Politie roeren de regionale politiebazen zich nauwelijks meer. Een eenheidschef die zich wil uiten over een lokale of landelijke kwestie moet daarvoor in principe toestemming vragen aan de nationale politietop.
Alles moet worden afgestemd. En dat is een eng woord: afstemmen. Het komt altijd voort uit angst. Angst dat er heibel komt naar aanleiding van een ongenuanceerde uitspraak. Angst om de regie te verliezen. Vrees voor een uitlating die niet strookt met de lijn van het ministerie. Want: wij zijn één politie en zeggen dus hetzelfde.
Ik heb me gestoord aan columnisten en politici die in het verleden uithaalden naar korpschefs zoals oud-politiebaas Bernard Welten van Amsterdam. Wanneer die kritiek uitten op een politicus, kritisch waren over de eigen organisatie of een ferme statement lanceerden over een maatschappelijke kwestie, kregen ze de volle laag.
‘Het zijn uitvoerders. Ze moeten hun mond houden’ was dan het argument. Dat is eng. Net als het afstemmen of toestemming vragen.
Aalbersberg vertelde in Het Verhoor op AT5 over de verdiensten van Martha. Nuttig. Want de advocaat van Martha, Nico Meijering, bagatelliseerde na de liquidatie waarvan hij ‘kapot was’ de rol van Martha in het milieu. Meijering haalde ook uit naar justitie. En dan is het goed dat politie en justitie even terugslaan.
Regionale politiechefs weten ook beter wat in hun gebied speelt dan een landelijke baas. Het spreekt burgers meer aan: een regionale of lokale baas die zich uitlaat over een regionale kwestie. Maar ook een politiebaas die dichterbij staat, over landelijke kwesties.
De politiechefs moeten een rol spelen in het publieke debat en in de discussie over de eigen organisatie. Openlijk. Iedereen die een maatschappelijke topfunctie heeft moet zich roeren. Dat is je plicht.
Dan maar een keer een uitbrander. Dan maar een keer een ongenuanceerde uitspraak die leidt tot ophef. Discussie is belangrijk. Voor gecontroleerde ‘eenheidsworst’ kopen we niks. Dus politiechefs: laat van u horen!
De MC Bandidos heeft voet op Nederlandse bodem gezet. Sittard kent een chapter in oprichting. Hoe groot is de kans op gewelddadige confrontaties met leden van de aartsrivaal, de Hells Angels?
Politie en justitie repten drie jaar geleden van een mogelijke bikerwar in Nederland, tussen de MC Satudarah en de Hells Angels. Satudarah flirtte met leden van de Bandidos, de aartsrivaal van de Angels.
De angst voor een oorlog was een van de redenen voor een enorme focus op de outlaw-motorclubs. Deze oorlog is altijd uitgebleven. Er zijn wat schermutselingen geweest tussen individuele leden, maar een bikerwar? Nee.
Henk Kuipers
Twee maanden geleden leek er een confrontatie tussen Satudarah en nieuwkomer No Surrender te komen. Satudarah-topman Henk Kuipers maakte met zo’n 120 tot 150 leden de overstap naar No Surrender. De overstap leek een ‘slap in the face’ van de van oorsprong Molukse motorclub. Een oorlog? Nee. Wat wederzijds gebrom en irritaties. Dat wel.
Toch is het niet irreëel om in termen van bikerwars en gewelddadige confrontaties te spreken. In het Duitse Ruhrgebied vechten de Bandidos en de Angels een oorlog uit met als inzet de macht in de prostitutiesector en de drugsmarkt.
Het Ruhrgebied is strategisch belangrijk. Maandelijks komen tonnen drugs binnen via Antwerpen en Rotterdam. Een deel gaat via België en Limburg en het Duitse Ruhrgebied naar de rest van Duitsland, de Baltische Staten en Midden- en Oost-Europa.
De Fat Mexican: het honk van de Bandidos in Duisburg
Duisburg ligt op exact 103,8 kilometer van Sittard. Met de motor anderhalf uur rijden als het om een clubritje gaat. In augustus vorig jaar lieten de Bandidos hun spierballen zien in deze Duitse stad. Honderd leden van de MC sloegen de binnenstad kort en klein. Ze lieten zich vooral gelden in de rosse buurt, dat van oorsprong een Angels-gebied is.
Duizend politiemensen werden opgetrommeld om de leden in toom te houden. Bandidos-members gingen op de vuist met leden van de Angels. Politiehelikopters cirkelden boven de stad. Duisburg: 103, 8 kilometer van Sittard.
De Bandidos en de Angels bevochten elkaar in de jaren negentig in Scandinavië. Tientallen doden vielen er. De Duitsers bestempelen de gevechten tussen de clubs als een ‘Rockerkrieg’. Sindsdien is het soms vrede, maar vaak oorlog. Is de MC Bandidos een partij om serieus rekening mee te houden? Ja.
Vanmiddag sprak ik met Klaas Otto, landelijk voorzitter van No Surrender. Volgens Otto hebben de Angels en de Bandidos dit weekend op een bijeenkomst in Duisburg de strijdbijl begraven. ‘Maar in andere delen van Duitsland is er nog wel strijd tussen de motorbendes‘, zei Otto. Verwarrend allemaal. Dan weer zijn ze vrienden, dan weer elkaars vijanden. Rare jongens, die leden van de motorfietsverenigingen.
Om terug te keren naar Sittard en het gevaar van de Bandidos: neem Harrie Ramakers, de huidige voorman van de kersverse Bandidos in Nederland. Eerst Angel bij de afdeling Nomads in Limburg, daarna lid van No Surrender en nu dus ‘full’ Bandido.
Item over de Bandidos op EenVandaag radio (zie onderaan)
Dit weekend werd een bomaanslag gepleegd op zijn huis in Nieuwstadt. Als dat een boodschap was van de Angels met de strekking: ‘graag geen chapter hier’, dan staat ook Nederland wat te wachten. Maar of dit daadwerkelijk het geval was, is nog maar de vraag. Ramakers heeft nogal wat vijanden in Limburg. De aanslag kan ook uit een heel andere hoek komen.
De kans op escalatie is met de komst van de Bandidos in Nederland zeker aanwezig. De nieuwe ‘probationary chapter’ is officieel geworden met een bericht op de site van de motorclub. Dat betekent dat de afdeling in theorie kan rekenen op steun van de ‘brothers’ uit andere landen. En dat rivaliteit met de Angels kan leiden tot gewelddadige confrontaties, is wel gebleken in het buitenland.
Afwachten dus.
Maandagavond kreeg ik een mailtje van een Angel met een uitvoerige uitleg over de machtsverhoudingen in Limburg. Wat er van klopt is moeilijk in te schatten. Maar deze passage was wel opvallend en tekenend:
‘Iedereen weet dat het alarmfase 1 is bij de landelijke recherche en reguliere politie. Nu als een dolle dries reageren kan het einde betekenen van de MC wereld. Het leed is niet te overzien.
Helder is wel dat 81 dit niet zal en kan accepteren. Dat is altijd zo gezegd en bezworen.’
(Met 81 bedoelt de afzender de Hells Angels en met de ‘dolle dries’ reactie een reactie van de Angels op de komst van de Bandidos.)
Mijn visie op de komst van de Bandidos in Nederland kunt uhier horen
Bert Wagendorp analyseert vandaag in de Volkskrant de berichtgeving in de media over Marco van der P. en Enise B. De columnist stoort zich vooral aan het feit dat de twee ‘Bonnie & Clyde’ worden genoemd.
‘Als Enise Merve B. een man was geweest had de kwestie niet half zoveel publiciteit gehaald’, schrijft Wagendorp. Nee, dat klopt. Dat zijn namelijk de ijzeren en volstrekt logische wetten van het nieuws.
Iets wat ‘gewoon’ is en minder tot de verbeelding spreekt, genereert minder aandacht. En een man en een vrouw die samen op de vlucht zijn voor de politie en allerlei misdrijven plegen: tja, da’s best nieuwswaardig.
Dat de twee worden vergeleken met het ‘gangsterduo’ uit de Verenigde Staten is allesbehalve raar. Het heeft niets te maken met romantiseren. Althans voor mij niet. Bonnie Parker & Clyde Barrow werden in verband gebracht met veertien moorden en zaaiden angst. Niks romantisch aan. Zware misdaad.
Het duo Van der P. en B. trok gijzelend, mishandelend en zelfs één keer schietend door Nederland. Ze waren op de vlucht en levensgevaarlijk. De politie gaf namen en foto’s vrij. Een woest duo, zo oogden ze.
Natuurlijk trekken journalisten de vergelijking met Bonnie & Clyde. Zelfs de leeftijden van de koppels kwamen overeen! Dat de twee dan zoveel aandacht krijgen is volstrekt logisch.
‘Als Enise een man was geweest, was de kwestie afgehandeld als een alledaagse vorm van criminaliteit’, schrijft Wagendorp. Alledaags? Kan Wagendorp misschien al die andere voorbeelden noemen van duo’s (man en man) die op de vlucht voor de politie allerlei misdrijven pleegden? En van wie de politie de namen en foto’s vrijgeeft omdat ze zo gevaarlijk zijn?
Ik vind de kritiek van Wagendorp en anderen op het gebruik van de namen ‘Bonnie & Clyde’ moralistisch geneuzel. Het ‘labelen’ past bij deze tijd. Een beetje creativiteit, een kwinkslag: wat is daar mis mee?
Ik heb nergens gelezen of gehoord dat het een geweldig duo is en dat het fantastisch is hoe ze uit handen van de politie weten te blijven. Dat zou laakbaar zijn geweest.
Bonnie & Clyde: het kan best. Zolang er maar niet journalistiek wordt geknipoogd naar de misdaden waarvan Van der P. en B. worden verdacht. Want die zijn bloedserieus. En daar zijn volgens mij alle journalisten het over eens.
Mick van Wely
NOOT
‘Er spreekt hoop uit’, schrijft Wagendorp naar aanleiding van commentaar dat ik geef op het ‘vluchtduo’ in het radioprogramma De Nieuws BV (woensdag 26/2/2014).
Ik vertel dat het best mogelijk is, gezien het gewelddadige optreden van de twee, dat de vlucht een gewelddadige einde zal hebben. En dat er een gevoel zou kunnen ontstaan van: ‘we gaan samen ten onder. De groeten!’ Een volstrekt reëel scenario, gezien het verloop van de vlucht.
Ik stoor me aan de kwalificatie ‘daar spreekt hoop uit’. Daar sprak vrees uit en zeker geen hoop. Kritiek: graag. Ik hou ervan. Maar deze zinsnede is volkomen suggestief.
Het doorgaans conservatieve Amerika verraste de wereld met de legalisering van wiet in de staat Colorado. Zuid-Amerikaanse landen pleiten voor legalisering van alle drugs. En Nederland? Het kabinet kiest juist voor een heel andere koers.
In het buitenland snappen ze er helemaal niets meer van. Nederland gold decennialang wereldwijd als het meest progressief op het gebied van softdrugsbeleid. Nederland was een soort uitgifteloket van softdrugs.
Landen als de Verenigde Staten, Uruguay en Duitsland concludeerden in de laatste jaren dat de strijd tegen softdrugs lastig of zelfs zinloos is. Repressie heeft geleid tot overvolle gevangenissen en zeker niet tot minder criminaliteit. Hoe meer repressie, hoe lucratiever de handel, hoe meer criminaliteit. De behoefte aan wiet onder consumenten is niet afgenomen.
Maar terwijl deze landen kiezen voor een omslag naar een meer softe koers ten opzicht van drugs, voerde Nederland de wietpas in en spraken Opstelten en Teeven hun ‘njet‘ uit over het initiatief van 25 gemeenten voor de regulering van de hennepteelt.
De zwembadmoord in Marum (2012): afrekening in het wietmilieu
Het hennepcircuit in Nederland is verhard. Er zijn in de laatste vijf jaar tientallen liquidaties geweest in Nederland met een groen luchtje. Overvallen, gijzelingen, mishandelingen, zelfs bomaanslagen in het wietmilieu houden politie en justitie volop bezig.
Het belangrijkste argument voor de minister en staatssecretaris om niet in te stemmen met het voorstel, is dat gereguleerde wietteelt om de coffeeshops te bevoorraden, deze criminaliteit niet oplost. Dat klopt. Een groot deel van de wietteelt gaat namelijk de grens over, omdat wiet als één van de meest lucratieve tuinbouwproducten van Nederland in het buitenland dubbel zoveel geld oplevert.
Volgens Opstelten bedraagt de export tachtig procent van de totale productie. De vraag is of dat juist is. Het noemen van een getal is natte vingerwerk. Er is geen enquête gehouden onder telers en handelaars. Dit percentage is evenmin berekend aan de hand van de boekhouding van de firma Wiet International. Feit is dat er veel geëxporteerd wordt.
Met het legaal leveren aan de voordeur van de coffeeshops is Nederland niet af van de export en blijft ook de illegale kweek, handel en criminaliteit welig tieren. Het illegale kweekcircuit levert namelijk naast coffeeshops ook aan ‘blowers’ buiten de shops.
Na de invoering van de wietpas was te zien hoe de zwarte straathandel opleefde in Zuid-Nederland. De ‘wietkoeriers’ leveren onder de prijs van de shops. En de jonge consument die niet mag kopen aan de balie in een wietwinkel, kan altijd terecht bij de dealer op de brommer.
Het gedoogbeleid stamt uit een tijd dat in Nederland op zolderkamertjes hennep werd gekweekt. Door de professionalisering van de kweek is de vreedzame, ongevaarlijk hippie-kweker’ een uitzondering geworden. De omstandigheden waaronder het gedoogbeleid werd ingevoerd zijn totaal veranderd.
Afpersing, corruptie. moord en gijzelingen in het hennepcircuit
Er moet nu iets gebeuren om van het criminaliteitsprobleem af te komen. Het louter oprollen van kwekerijen, terwijl de topcriminelen door capaciteitsproblemen ongemoeid worden gelaten, heeft weinig effect. Vorig jaar werd in Noord-Nederland bijvoorbeeld een recordhoeveelheid wiet in beslag genomen. Het is dweilen met de kraan open.
Met het legaliseren van de aanvoer van de coffeeshop, is Nederland van de vreemde spagaat van het gedoogbeleid af. Dat het kopen van wiet mag, maar de shopeigenaar in overtreding is als hij honderd meter verderop op straat wordt gepakt met een nieuwe voorraad.
De vraag is of met het verdwijnen van de spagaat ook de criminaliteit vermindert. Een belangrijk argument van de ‘reguleringslobby’. Simpelweg omdat shops en hennepteelt niet onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Misschien zorgt de legale aanvoer wel voor vermindering.
Een langdurige proef in Nederland is misschien de beste manier om uit te vinden wat regulering van de teelt in praktijk betekent. Waarom proberen we het niet? Belangrijk is wel dat het geen halfslachtige proef wordt en alle, of een substantieel deel van de gemeenten meedoet.
Mick van Wely
Burgemeesters van zeker 23 gemeenten ondertekenen deze week een manifest waarin ze pleiten voor de regulering van de hennepteelt. Ze willen een proef houden. Legale kwekerijen leveren aan wietclubs of coffeeshops.
Een lagere straf omdat de dader al genoeg is gestraft door media-aandacht. Strafkorting als gevolg van media-aandacht is niet van deze tijd. Het moet, misschien op een enkele uitzondering na, helemaal worden verbannen.
Een verdachte in een spraakmakende of aansprekende zaak komt er sinds een jaar of tien al snel bekaaid af. Zijn foto verschijnt rap op internet. De publieke schandpaal doet vol venijn zijn werk.
De tijd dat alleen GeenStijl pontificaal een foto van een moord- of overvalverdachte plaatste is allang voorbij. Metro, De Telegraaf, het AD: ‘we’ doen er allemaal aan mee.
De grenzen van privacy zijn fors opgeschoven. Of het nou goed is of niet: het is nou eenmaal zo. Een onomkeerbaar proces.
Privégegevens van een verdachte liggen door Facebook, Twitter, Hyves en andere social media voor het grijpen. De concurrentiestrijd tussen media is groter geworden. Wie kan zo snel mogelijk zoveel mogelijk over een verdachte online zetten?
De pornopastoor-zaak: ook strafkorting (zie onderaan)
Een belangrijke rol is weggelegd voor justitie. Een jaar of tien geleden, misschien nog recenter, werd een zorgvuldige afweging gemaakt voordat foto’s werden getoond van een verdachte. Het kon als alle andere opsporingsmiddelen niets hadden opgeleverd of als het delict zeer ernstig was.
Nu worden beelden veel sneller door het OM verspreid. Zelfs een simpele winkeldief mag zich al verheugen op exposure in Opsporing Verzocht.
Door al deze ontwikkelingen is de groeiende aandacht voor de verdachte of dader makkelijk te verklaren. Of dat terecht is of niet, dat is geen issue meer. Rechters moeten zich dat ook realiseren. De publieke schandpaal is onvermijdelijk. Kunnen we niks meer aan doen.
Soms hebben verdachten er zelf schuld aan. Wie gaat knokken op een plein in het centrum van een stad onder het oog van een camera, vraagt erom om vastgelegd te worden.
In juridische termen zou je kunnen spreken van een soort voorwaardelijke opzet. Hij weet dat er camera’s hangen en neemt publicatie of verspreiding van zijn tronie op de koop toe.
Er is nog iets anders. Tot grofweg halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw was er veel meer begrip voor de dader. Die was vooral slachtoffer van zichzelf, zijn verleden en de omgeving.
Met je bakkes op Opsporing Verzocht
Na de enorme stijging van criminaliteit in de jaren negentig is de pendel richting het slachtoffer gegaan. De impact van crime is groter geworden door internet en de opkomst van social media.
De maatschappij heeft het gehad met het vergeven. Met die eeuwige tweede, derde en vierde kans. De rol van het slachtoffer in het strafproces is gegroeid. Dag dader, welkom slachtoffer.
Nog iets. Het is niet fair dat een verdachte die een overload aan aandacht krijgt, een lagere straf wordt opgelegd dan een verdachte of dader die zich niet mag verheugen op die aandacht. Voor hetzelfde delict.
Bovendien staat straf door medeburgers of maatschappij los van het strafproces. Stel, de voorzitter van een plaatselijke visvereniging gaat er met de kas vandoor. Als hij dan in zijn gemeenschap geen enkele functie meer mag bekleden en na media-aandacht met de nek aan wordt gekeken op straat, is dat een logische maatschappelijke reactie. En die kan los staan van een strafproces.
Overvloedige media-aandacht of een voor de verdachte vervelende reactie van de maatschappij, mag niet beloond worden met strafvermindering, De rechter moet de verdachte straffen omdat hij de wet heeft overtreden.
Volgens de Raad van de Rechtspraak leggen rechters in grofweg de helft van de zaken waarbij sprake is van veel media-aandacht, een lagere straf op. Dat is teveel. Deze strafkorting mag wat mij betreft helemaal uitgebannen worden. Rechters moeten met de tijd meegaan.
Mick van Wely
NB Deze column is geschreven naar aanleiding van het fraude- en witwasproces tegen het voormalig VVD-Statenlid Drenthe, B. Ziengs half september. Hier nam de officier van justitie een voorschot op mogelijke strafkorting.
Hoe de Raad van de Rechtspraak denkt over dit thema: hier
De reactie van advocaat Sydney Smeets van SpongAdvocaten op mijn column:
Strafkorting vanwege media-aandacht is terecht.
Feit is dat in onze moderne samenleving Andy Warhol’s voorspelling dat iedereen vijftien minuten beroemd zal zijn is uitgekomen. Via sociale media kunnen we ons aan de meest intieme details van ‘het leven van de anderen’ laven.
En zolang iemand er zelf voor kiest op deze wijze in de belangstelling te staan is daar behalve een gebrek aan goede smaak weinig op aan te merken.
Het wordt anders als iemand tegen zijn wil in de media verschijnt als verdachte van een ernstig strafbaar feit. Het behoeft nauwelijks betoog dat de verdachte daar last van heeft.
Sydney Smeets
Het simpelst is dat uit te leggen aan de hand van verdachten die zijn vrijgesproken. De hoofdredacteur van Kidsweek mag dan geen kinderporno in zijn bezit hebben gehad, maatschappelijk gezien is er weinig van hem over. De verdenking zal hem blijven achtervolgen.
Het is dan ook niet voor niets dat de schadevergoeding voor gewezen verdachten vaak hoger uitvalt als de zaak veel media-aandacht heeft gehad. Met andere woorden, de schade van media-aandacht staat niet ter discussie.
Ook wanneer het om minder bekende verdachten gaat is in de directe omgeving vaak snel achterhaald om wie het gaat en door het alomtegenwoordige internet is de berichtgeving tot in lengte van dagen terug te vinden. Wanneer de veroordeelde zijn straf allang heeft uitgezeten blijven de gevolgen van de media-aandacht hem nog lang achtervolgen.
In de discussie rondom dit onderwerp wordt ten onrechte de indruk gewekt dat alle zaken evenveel kans maken op media-aandacht. Sommige zaken krijgen echter veel meer aandacht dan andere, misschien wel veel ernstiger, zaken.
De reden daarvoor is niet altijd duidelijk maar kan afhankelijk zijn van factoren als de afkomst van de verdachten, het feit of er toevallig beelden zijn en de vraag of er ander nieuws is dat de aandacht vraagt. Daar komt nog bij dat voor de uiteindelijke (gedeeltelijke) vrijspraak vaak geen aandacht meer is, dat is geen nieuws.
Media aandacht is afhankelijk van zoveel factoren dat het welhaast arbitrair lijkt. Een voorbeeld:
de gemiddelde verdachte die honderden kinderpornoplaatjes en -filmpjes in zijn bezit heeft komt helemaal niet in de krant terwijl de verdachte die vijf plaatjes van naakte kinderen bezat maar samenwoont met een bekende van Roberts M. kan rekenen op tekenaars en camera’s in de zittingszaal. Voor hem zijn de gevolgen dus ernstiger dan voor iemand die een zwaarder delict heeft gepleegd.
Dan is het niet vreemd dat de rechter in een zaak waar veel media aandacht en dus schade is, daar ook rekening mee houdt.
Hij zat vanochtend in mijn mailbox. De afscheidsbrief van Bernd K.-B. die zijn drie kinderen en zichzelf doodde in Schoonloo. Wat doe je ermee? Publiceren of niet? Wij (DvhN) deden het niet. Sommige andere media deden het wel.
In de brief haalt de vader uit. Het is zijn persoonlijke visie op de weg die leidde naar zijn daad: een drievoudige moord en een zelfdoding. De brief lijkt geschreven en gemaild te zijn om uit te halen. Het is schieten op anderen. Een persoonlijk, eenzijdig offensief.
Bernd ventileert zijn mening over de twee ex-vrouwen die hij met naam en toenaam noemt. Zelfs de naam van de vriend van één van de twee duikt op in de brief. Door het plaatsen van de volledige content betrek je dus anderen bij het drama.
De brief is flink rond gemaild door Bernd. Wilde hij daarmee zijn opponenten extra hard treffen? Dat de brief is verspreid mag, wat mij betreft althans, geen argument zijn om als medium de mail dan ook maar in zijn geheel online te zetten.
Is het publiceren van wat passages niet voldoende? Of de tekst in eigen woorden, samenvattend weergeven? Ik zie de journalistieke relevantie van het publiceren van de volledige tekst niet. Dat onder meer het AD dat wel doet is een eigen keuze. Prima. Benieuwd wat de afweging is geweest.
Zoals mogelijk op meerdere redacties de discussie is gevoerd over de afscheidsbrief, zat de redactie van het Jeugdjournaal te wikken en te wegen of er een item gemaakt moest worden over Schoonloo.
De NOS zegt: soms wel, soms niet. En als wel: dan met een kader en veel uitleg. Zou het erg onder de kinderen leven, dan was een item verantwoord. Het Jeugdjournaal belde scholen en stelde vast dat het niet leefde onder kinderen. Na het raadplegen van politie en een psycholoog besloot de NOS af te zien van een item voor de jeugd.
Je zou ook kunnen zeggen: we doen het wel. Want beter goed en breed door ons gebracht, dan halfslachtige informatie via derden. Kinderen zijn handig in het vergaren van info en horen en zien veel. De kans is aanwezig dat ze toch geconfronteerd worden met Schoonloo.
Moeilijke keuzes. Mooi dat het Jeugdjournaal twitterde over de interne discussie.
Hieronder wat tweets over Schoonloo (aanklikken) en hier een eerdere blog over gezinsmoorden/drama’s
Een passage uit een opinieverhaal over Holleeder: (oktober 2012, Dagblad van het Noorden)
Tactisch charmeoffensief (Mick van Wely)
Willem Holleeder werd maandag opnieuw gepakt op verdenking van afpersing. Weinig verrassend. Een half jaar geleden kreeg hij in de media nog alle ruimte voor zijn charmeoffensief. De gepensioneerde ex-boef. Niet dus.
Ik heb me na zijn vrijlating vorig jaar enorm gestoord aan de knuffelstatus die Holleeder kreeg. Een optreden in College Tour, een eigen column, fotosessies met mensen die gezellig wilden poseren met Willem. Er kwam zelfs een duet met Lange Frans.
Het kon allemaal, want Willem had zijn straf uitgezeten. En de oud-Heineken ontvoerder was daarmee gerehabiliteerd. Weer een gewone burger. Iemand die toch geen gevaar meer zou vormen met zijn hartproblemen. Iemand die wellicht snel zou worden geliquideerd. Kortom, een ex-boef.
Maar Willem strooide het publiek zand in de ogen. Een tactisch charmeoffensief. En iedereen trapte er in.
De Amsterdammer geldt nog steeds als verdachte in het liquidatieproces Passage, Er is weliswaar nog geen vervolgbeslissing genomen, maar toch. Holleeder moet justitie ook nog 18 miljoen euro terugbetalen: de vordering uit zijn eerder ‘afpersproces’.
De topcrimineel bedreigde na zijn vrijlating vorig jaar misdaadjournalist Peter R. de Vries nota bene in zijn eigen huis en is nu opgepakt op verdenking van afpersing.
Holleeders criminele carrière is niet zomaar voorbij. Goed: hij moet nog veroordeeld worden, maar een nieuwe bajesperiode hangt in de lucht. Het kan best nog wel eens lang duren voordat Holleeder opnieuw college geeft in College Tour..
Zelfmoord wordt wel een ‘act of selfishness’ genoemd. Een egoïstische daad. Maar het is te makkelijk om die kwalificatie aan suïcide te geven. Je kunt niet in iemands geest kijken. Het is te kort door de bocht. Bovendien heeft ieder mens het recht om te beslissen over zijn eigen leven.
Het wordt anders wanneer iemand er derden bij betrekt. Zijn of haar auto bijvoorbeeld gebruikt als zelfmoordwapen door frontaal tegen een andere automobilist te rijden. Maar ook dan zijn er omstandigheden die verzachtend zijn: iemand in totale wanhoop denkt niet. Die kan reageren in een impuls. Een wanhoopsdaad.
Maar hoe zit het met iemand die zijn echtgenoot of kinderen mee de dood in sleurt? In Nederland heet dat een familiedrama. Doodt iemand kinderen buiten zijn gezin, dan is het moord of doodslag.
Ik hou niet van het woord ‘familiedrama’ als er kinderen of een partner worden omgebracht door iemand die daarna de hand aan zichzelf slaat. Dat het een drama is, is evident. Maar het woord familiedrama heeft iets verzachtends: het is binnen een gezin gebeurd en dus ‘hands off’. Het is ‘iets anders’.
Onzin. Het doden van kinderen of een partner is kindermoord of partnerdoding. Een moeder verliest een kind dat door haar partner is gedood. Of een kind verliest een moeder. Een doding raakt niet alleen het gezin of de partners.
Maar ook dan is er een kanttekening te plaatsen.
De mate van voorbereiding is wat mij betreft bepalend. Gebeurt het in een opwelling, een explosie van emoties, dan is dat wat anders dan dat iemand het doden zorgvuldig voorbereid. Weet dat hij een leven van een ander beëindigt en wellicht een partner alleen achterlaat. Zelf beslist over iets wat van allebei is: de kinderen.
Het gebeurt dat iemand een conflict wil beslechten, zijn gelijk wil halen of een ander pijn wil doen door het ultieme delict te plegen: het doden van een eigen kind. Alsof het kind een schaakstuk is.
Hoe diep iemand ook in de put zit, wat er ook in zijn of haar hoofd omgaat, hoe reddeloos hij zich voelt: niemand heeft het recht om een eigen kind van het leven te beroven. De omstandigheden verklaren misschien wel de daad, maar rechtvaardigen hem geenszins. Verzachten hem ook niet.
Een ouder die besluit om een einde te maken aan het leven van zijn zoon of dochter omdat het kind ongeneeslijk ziek is of meer lijdt dan leeft: dat kan een ander verhaal zijn. Maar moeilijk: waar ligt de grens? Wanneer kan het niet meer? Is iemand in staat om dat vast te stellen?
Een kind moet zich bij een ouder het meest veilig voelen. Het komt waarschijnlijk niet eens op bij een kind dat zijn eigen moeder of vader zijn of haar leven beëindigt. Het mág niet bestaan in de gedachtenwereld van een kind.
Het gepland doden van een eigen kind of kinderen is wat mij betreft, op een enkele uitzondering na, een ‘act of selfishness’. ‘Gewoon’ moord. Het woord ‘familiedrama’ is een understatement.
NB. Dit is verhaal over eigen kind/partnerdoding in het algemeen. Het gaat niet specifiek over ‘Zeist’.
Wie wil meer wil lezen over kind/partnerdoding, kan ik aanraden het boek Moord en Doodslag in Nederland van Gerlof Leistra en Paul Nieuwbeerta te lezen. Het bevat hier een heldere passage over.
Burgemeester Rob Bats van Haren stapte dinsdag op, maar politiebaas van het Noorden Oscar Dros blijft zitten. Waarom Bats wel en Dros niet en welke consequenties heeft ‘Haren’ voor de korpschef?
“Ik wil en wens onafhankelijk te blijven”, zei Bats toen hij besloot op te stappen. De burgemeester bedoelde daarmee dat hij niet verder wil en kan vanwege de ‘besmetting’ door de Project X –rellen. Bij de uitoefening van zijn functie zouden mensen druk op hem uit kunnen oefenen, verwijzend naar de rellen.
Dros blijft. Hij voelt zich gesteund door de ondernemingsraad.
De politiechef valt echter net zoveel te verwijten als de burgemeester. De korpschef is baas van de politieorganisatie die faalde. Eindverantwoordelijk voor een gala aan fouten.
De politie was onvoldoende voorbereid, onderschatte Project X Haren en faalde op de dag zelf op alle fronten. Zoals Cohen zei: het systeem kreeg een test en zakte door het ijs.
Uitlatingen van de politiebaas op de persconferentie de dag na de rellen en in het televisieprogramma Pauw & Witteman over de politiesterkte en de mate waarin de politie was voorbereid, strookten niet met de werkelijkheid.
Zo zei Dros met droge ogen dat er voldoende manschappen van de Mobiele Eenheid achter de hand waren. Er was alleen een groep ME’ers aanwezig in gewoon uniform. De rest zat bij voetbalwedstrijden of werd opgeroepen van huis.
Uit het draaiboek van de politie bleek dat de politie helemaal niet was voorbereid op alle scenario’s, zoals Dros zei. Van een volledige uitwerking van de scenario’s was geen sprake. Het was half werk.
Terwijl Bats na de presentatie van het rapport Cohen diep door het stof ging en opstapte, zei Dros alleen de conclusies van het rapport te kunnen onderschrijven.
Waar Bats voor wil waken, kan ook Dros overkomen. In ieder geval blijven de Facebook-rellen aan hem kleven. Zo zal hij zeker buiten het korps bekend blijven staan als de man die in tegenstelling tot Bats niet zijn conclusies trok naar aanleiding van het rapport Cohen.
Dros gaf dan wel meteen opdracht voor een verbeterslag in het korps, maar dat is ook niet meer dan logisch. Er was veel mis. Dat valt te lezen in het rapport dat in handen van Dagblad van het Noorden is.
Waar Bats met een schone lei in een nieuwe functie door kan gaan, moet Dros het uit de hand gelopen feestje op zijn schouders torsen. Een zware last.
Zijn gezag is door Project X Haren aangetast. Had hij niet lopen draaien de dag na de rellen en ook bij Pauw & Witteman duidelijker aangeven dat er van alles misging bij de politie, was de schade beperkter gebleven.
Het uit de hand gelopen feestje in Haren zal druk geven bij het nemen van beslissingen in de toekomst. En nog een uitglijder kan de korpschef zich in ieder geval niet permitteren.
Na twee snoeiharde nederlagen voor het openbaar ministerie bij belangrijke processen tegen de Hells Angels, waren de veroordelingen vandaag in het liquidatieproces Passage meer dan welkom. Slechts twee keer eerder werd na de Tweede Wereldoorlog bij één proces drie keer levenslang opgelegd.
