Na twee snoeiharde nederlagen voor het openbaar ministerie bij belangrijke processen tegen de Hells Angels, waren de veroordelingen vandaag in het liquidatieproces Passage meer dan welkom. Slechts twee keer eerder werd na de Tweede Wereldoorlog bij één proces drie keer levenslang opgelegd.
In 2007 eiste het openbaar ministerie nog veertien (!!) keer levenslang tegen leden van Hells Angels chapter in Oirsbeek, de Nomads. Dit voor de drievoudige moord op clubleden. In hoger beroep werden ze vrijgesproken. Later probeerde justitie nog de Angels te verbieden als criminele organisatie. Ook dat mislukte.
Twee pijnlijke nederlagen.
Samen met de blunders bij de Schiedammer Parkmoord en de zaak Lucia de Berk (beide vrijspraak) vormde het vorige decennium geen succesvol begin van dit nieuwe millennium voor justitie in Nederland.
Met de veroordelingen van Willem Holleeder (afpersingsonderzoek Kolbak) en de veroordelingen in het Passageproces is de schade weer wat ingehaald. Eén kanttekening: er volgt nog een hoger beroep en mogelijk cassatie.
Passage leverde elf veroordelingen op. Goed: de ongekroonde ‘koning van de onderwereld’ Dino S. en Ali A. gingen vrijuit. En het OM werd gestraft voor het achterhouden van informatie over de rol van Holleeder. Maar met drie keer levenslang voor Siegfried S., Jesse R. en Mohammed R. en 30 jaar voor Fred R. mag justitie tevreden zijn.
Hoe bijzonder is drie keer levenslang bij één proces? Bijzonder. Alleen bij de drievoudige moord in café Inn & Out in Rotterdam (2005) werd drie keer levenslang opgelegd. De straf bleef overeind na hoger beroep en cassatie.
Drie keer levenslang ook vonniste de rechtbank in Dordrecht bij de Playstationmoorden (2002). Dat werd uiteindelijk twee keer levenslang na hoger beroep. Bijzonder aspect: bij zowel ‘Playstation’ als ‘Inn & Out’ was sprake van drie dodelijke slachtoffers. En werd de straf terecht opgelegd.
De straf levenslang is de ultieme straf in Nederland. Een straf waarop kritiek is omdat gratie sinds 1986 niet meer is verleend. Levenslang is echt levenslang.
De laatste ‘levenslange’ die verticaal de bajes kon verlaten was drievoudig moordenaar Hans van Zon. Voor hem kreeg na de Tweede Wereldoorlog iedere tot levenslang veroordeelde gratie.
Goed: er was een stervende gedetineerde in 2009 die zijn laatste weken in vrijheid mocht doorbrengen. Maar dat is dan een uitzondering.
De straf levenslang moet met grote terughoudendheid worden opgelegd. En gevraagd worden ook. Maar bij het Passageproces is drie keer terecht gekozen voor de ultieme sanctie in Nederland.