Deze week kondigde het openbaar ministerie aan dat het onderzoek naar de dood van Cassandra van Schaijk (17) uit Almere wordt heropend. Een bijna hopeloos dossier. En mocht er een verdachte in beeld komen, dan wordt het knap lastig om het bewijs rond te krijgen.
De aanhouding van Jasper S. voor de moord op Marianne Vaatstra uit Zwaagwesteinde en de veroordeling die hierop volgde in maart dit jaar, smaakt voor justitie naar meer. Zo’n lastige cold case zaak oplossen na zoveel jaren: dat biedt perspectief.
De technieken op het gebied van forensische opsporing zijn sterk ontwikkeld in de laatste jaren. En ook wettelijk is er meer mogelijk: zo kan justitie DNA-verwantschapsonderzoek doen. Het is niet voor niets dat het college van procureurs-generaal heeft besloten om nieuw DNA-onderzoek te doen bij alle onopgeloste moordzaken van voor 2001.
Tussen de zaken Vaatstra en Van Schaijk bestaan wel essentiële verschillen. Ten eerste staat niet vast of de tiener uit Almere is omgebracht. Ze is dood aangetroffen in het water van de Noorderplassen, maar de doodsoorzaak staat niet vast. Cassandra lag al drie weken in het water. Het belangrijkste verschil: de recherche beschikt niet over een spoor van een mogelijke verdachte. Laat staan een DNA-daderprofiel.
Komt er op een of andere manier wel een verdachte in beeld, dan staat justitie voor de lastige taak om te bewijzen dat hij of zij verantwoordelijk is/zijn voor de dood van Cassandra.
Een DNA-match met een profiel uit de DNA-databank of van een verdachte is niet mogelijk vanwege het ontbreken van een DNA-spoor op of bij het lichaam van Cassandra. En omdat niet vaststaat wat de doodsoorzaak is, is het justitie bijna onmogelijk om aan te tonen dat de verdachte de hand heeft gehad in haar dood. Anders wordt het als een verdachte bekent en zijn verhaal waterdicht is.
Wat het niet vast kunnen stellen van een doodsoorzaak voor gevolg kan hebben, werd duidelijk bij het proces in september vorig jaar rond de dood van Anneke van der Stap. Ron P. (eerder veroordeeld voor het doden van Christel Ambrosius, de Puttense moordzaak) werd in 2010 in zijn cel aangehouden voor de moord.
Ook het lichaam van Van der Stap werd een flinke periode na haar verdwijning gevonden. Elf dagen later om precies te zijn. Het lichaam was door de hitte grotendeels ontbonden, waardoor de doodsoorzaak onduidelijk was. Van dadersporen op het lichaam was ook geen sprake.
De ontkennende verdachte Ron P. werd vrijgesproken: onder meer omdat er geen direct link tussen hem en de dood van Van der Stap was. Overigens oordeelde de rechtbank wel dat vaststond dat Van der Stap was omgebracht.
Wat niet is bij de zaak Cassandra kan nog komen. Nieuw forensisch onderzoek kan alsnog een spoor opleveren. En wellicht komt er zelfs klaarheid op het gebied van de doodsoorzaak. Het is mooi dat het openbaar ministerie het dossier weer openslaat.
Niet alleen nieuwe forensische technieken kunnen zorgen voor een doorbraak. Soms gaan getuigen en verdachten jaren later ineens praten. Iemand krijgt bijvoorbeeld ruzie met iemand met wie hij een geheim deelt en legt belastende informatie bij de politie of derden op tafel. Dit is niet ongewoon.
Mogelijk herkent iemand door nieuwe media-aandacht alsnog één van de getuigen die de politie zoekt. Het komt ook voor dat iemand iets relevants heeft gezien, maar zich pas jaren later ineens realiseert dat zijn waarneming cruciaal kan zijn voor een onderzoek.
Wietman
Fascinerend is dat de twee mannen die Cassandra die nacht in 2007 waarschijnlijk een lift hebben gegeven, nooit zijn opgespoord. Wie is toch de man die door een andere man de ‘Wietman’ werd genoemd? Iemand moet die naam toch bekend voorkomen?
Alles over de zaak Cassandra van Schaijk kunt u lezen op de website van Opsporing Verzocht. Tips of opmerkingen? mickvanwely@gmail.com
Lees hieronder een interview met procureur-generaal Marc van Nimwegen van het openbaar ministerie over nieuw cold case onderzoek: (2 x PDF)