Volledig tegen de trend van de laatste jaren in, steeg in het afgelopen jaar in het Noorden het aantal dodelijke slachtoffers door geweld enorm. Zeventien personen werden moedwillig omgebracht. Ruim twee keer zoveel als in 2012.
Het gaat rap begin dit jaar. Niet alleen in het Noorden, maar in heel Nederland. Terwijl 2012 in Nederland ‘slechts’ 146 moord- en doodslagzaken telde, bijna een laagterecord, tellen de politiekorpsen in januari de ene na de andere dode door geweld. In de eerste tien dagen vallen er twaalf slachtoffers (uiteindelijk telt 2013 landelijk 150 doden door geweld).
In Noord-Nederland gaat het net zo hard. Terwijl de recherche hier nog worstelt met vier taaie moordonderzoeken uit 2012, wordt in de Groninger rosse buurt Vishoek op 8 januari de Bulgaarse prostituee Mariyana Lenarova (43) doodgestoken. Een dag later is het raak in Oosterwolde, waar kogels de 51-jarige Henk Eker vellen. De moord is de derde in het Noorden dusver die wietgerelateerd is.
In dezelfde maand worden binnen 24 uur in Groningen twee eenzame ouderen thuis omgebracht: Gudrun Küster (66) en Trevor Griffiths (71). De politie pakt een oud-kostganger van Küster op. Die wordt van beide moorden verdacht en zit nog steeds vast. Roof lijkt het motief.
Het blijft niet bij één dubbele moord. Op 4 maart hebben Lammert (70) en Marga (68) Westra uit Aduard een afspraak met een potentiële koper voor hun boot aan het Hoendiep. Een dag later vist de politie de lichamen van de twee doodgeslagen Aduarders uit het Hoendiep. De koper, een man die een zwervend bestaan leidt, wordt opgepakt en zit nog steeds vast. Het motief voor de dubbele moord? Misschien zal het wel nooit duidelijk worden. De verdachte ontkent iedere betrokkenheid.
Een analyse van de dertien moordzaken met zeventien slachtoffers leert dat acht plaatsvonden in de relationele sfeer. Twee keer brachten in Drenthe jonge mannen hun vriendin om die de relatie wilde beëindigen of net had beëindigd. In februari werd in Emmen Kim Stoker (24) doodgestoken en in juli Annemieke van Dijk (17) in Roden.
Ook de drievoudige moord op drie kinderen in Schoonloo door hun eigen vader, behoort tot de acht moorden in relationele sfeer. Opnieuw een gezinsmoord na de zorgvuldig geplande doding van de kinderen Ruben en Julian uit Zeist door hun vader. Ook hier nam een vader de kinderen mee in de eigen ellende. Vader Bernd K. van de drie kinderen pleegde na de moord in Schoonloo zelfmoord.
In Friesland werd ook een kind gedood door een ouder. Een 24-jarige vrouw uit Leeuwarden zit nog steeds vast op verdenking van het doden van haar acht maanden oude zoontje. Eén moord werd buiten de regio, namelijk in Amsterdam gepleegd. De Amsterdammer Omar Kourrich (35) lag op 20 juni dood, gekneveld en verbrand aan de oever van het Tjeukemeer bij Sint Nikolaasga. Ook voor deze moord zitten verdachten vast. Het vermoedelijke motief: een roof in het wietcircuit.
Het aantal van zeventien slachtoffers in een jaar is sinds halverwege de jaren negentig niet meer gehaald in Noord-Nederland. Tussen 1992 en 2002 lag het gemiddeld aantal doden door geweld op ongeveer 12. Nu ligt dat rond de 8. Landelijk daalde het aantal moord- en doodslagzaken na 2000 met zo’n dertig procent.
Voor alle moord- en doodslagzaken in het Noorden uit 2013 zijn verdachten opgepakt. Gezien het feit dat de recherche soms aan meer dan zes zaken tegelijkertijd moest werden, is dat een prima prestatie. Twee onderzoeken, de moorden in Emmen en Roden, hebben al tot veroordelingen geleid.
Mogelijk zijn er zelfs negentien personen om het leven gebracht. De politie sluit niet uit dat de in juli in Exloo dood aangetroffen Jan en Greet Veenendaal, zijn vermoord. De doodsoorzaak is nog steeds niet volledig duidelijk. Uit de woning bleken spullen te zijn meegenomen.
Datum, naam en plaats delict
10 februari: Kim Stoker (24), Emmen