De gastcolumnist deze week voor de rubriek Het Pleidooi is Mr. Maartje Schaap van DeHaanAdvocaten in Groningen. Het kantoor De Haan doet een aanzienlijk deel van de moord- en doodslagzaken in de provincie Groningen. Schaap stond onder meer de verdachte bij van een mishandeling in het Groninger uitgaansleven, die leidde tot de dood van een stapper.
Straffen te laag of rechters te lief?
Strafrecht leeft! Door de media worden we dagelijks geconfronteerd met het strafrecht in binnen- en buitenland. Twitterende rechters, officieren van justitie , advocaten en rechtbank journalisten dragen daar een steentje aan bij. Zij brengen het strafrecht onder de mensen.
Inhoudelijk worden zaken besproken, de strafeisen besproken en niet onbelangrijk het eindoordeel van de rechtbank, het vonnis, wordt bekend gemaakt. Op die manier komt hetgeen zich binnen de rechtbankmuren afspeelt wat dichterbij.
Persoonlijk vind ik het een goede ontwikkeling dat de rechtspraak toegankelijk wordt gemaakt voor het publiek. Maar het zou nog veel beter zijn als het publiek eens een strafzaak bijwoont. Dat kan namelijk. Strafzaken zijn (met uitzondering van jeugdzaken) openbaar.
De huidige beeldvorming over rechtspraak deugt niet. Door een zitting ‘live’ bij te wonen krijgt de burger een goed beeld van hoe het er tijdens een strafproces aan toe gaat. Men kan met eigen ogen zien dat de rechters kritisch zijn ten opzichte van verdachten en dat officieren van justitie behoorlijk hoge straffen eisen. Na ook te hebben geluisterd naar het pleidooi van de advocaat kan de bezoeker zelf beoordelen of de hoogte van de straf opgelegd door de rechtbank terecht is of niet.
Als strafrechtadvocaat krijg ik vaak het volgende te horen: ‘de straffen in Nederland zijn zo laag zijn. Voor een moord krijg je een werkstraf opgelegd. Dat kan toch niet? In Amerika staat daar de doodstraf op!’
Kennelijk is dat het beeld van onze strafrechtspraak. Hoe komt dat? Het beeld dat kennelijk wordt gevormd door de media is in mijn ogen niet representatief voor de daadwerkelijk opgelegde straffen. Sterker nog uit onderzoek is gebleken dat Nederland thans tot de strengst straffende landen van Europa behoort.
Het onderwerp heeft ook de politiek bereikt. Minimumstraffen worden genoemd. De eerste hervormingen komen er aan. Met als resultaat het conceptwetsvoorstel minimumstraffen voor recidive bij zware misdrijven. Dit wetsvoorstel brengt met zich mee dat de rechter een minimumstraf moet opleggen aan verdachten die ooit zijn veroordeeld wegens een misdrijf waar minimaal 12 jaar gevangenisstraf voor kan worden opgelegd.
Als zo’n verdachte binnen 10 jaar na zijn veroordeling opnieuw de fout ingaat is de rechter verplicht hem te veroordelen tot de helft van de straf die voor het nieuwe delict maximaal kan worden opgelegd.
Slechts indien er sprake is van uitzonderlijke omstandigheden met betrekking tot de persoon van de dader kan de rechter hiervan afwijken.
Even voor de beeldvorming: voor een inbraak ’s nachts in een woning gepleegd moet dan in beginsel 4,5 jaar gevangenisstraf worden opgelegd.
Ik benieuwd of er dan nog wordt gesproken van lieve rechters en te lage straffen…..
(Dagblad van het Noorden neemt al jaren lezers mee naar de rechtbank. De lezersjury belicht maandelijks rechtszaken.)
Heeft u als advocaat ook een bijdrage voor de rubriek Het Pleidooi? Mail dan naar mickvanwely@gmail.com