Gastcolumnist deze week in HetPleidooi is de Utrechtse strafpleiter Willem Jan Ausma van AusmaDeJongAdvocaten. Ausma is onder meer bekend van de Dordrechtse Milly Boele-moord. Hij stond Sander V. bij. Vorig jaar en dit jaar verdedigde hij Bob H.. Die werd eerst tot 12 jaar veroordeeld voor de moord op zijn vrouw Sandra Hazeleger. In hoger beroep werd alleen doodslag bewezen geacht en kreeg H. acht jaar opgelegd.
‘Voorarrest: het zal je maar gebeuren’
‘Bijna tienduizend mensen in Nederland kregen in 2011 een schadevergoeding van in totaal 22 miljoen euro van de overheid omdat ze ten onrechte in hechtenis zaten. Er zijn veel mensen die in afwachting van hun proces vast zitten. Van de mogelijkheid van elektronisch huisarrest of de borgtocht wordt te weinig gebruik gemaakt.
Afgelopen week stelde de rechtbank te Utrecht een verdachte van ‘uitbuiting’ in vrijheid op voorwaarde dat hij een borg van 10.000 euro stort en op de zitting verschijnt. Mijn cliënt zou geprofiteerd hebben van de prostitutieopbrengsten van zijn vriendin.
Zijn vriendin heeft overigens ondanks herhaaldelijk aandringen van de politie geen aangifte gedaan. Ook bij de rechter heeft de vrouw verklaard dat ze gewoon een gezamenlijke huishouding voeren, alleen verdient zij de kost.
Het is voor de derde keer in de afgelopen tien jaar dat ik meemaak dat een verdachte op borg wordt vrijgelaten. Een elektronisch huisarrest heb ik nog maar een keer horen uitspreken. Hopelijk komt er een kentering.
In de vorige column schreef mr. Duco Keuning een kritisch stuk het over het snelrecht. Op vele fronten schiet dit fenomeen tekort, maar wat er wel mee wordt bereikt is dat verdachten tot aan de zitting vast zitten. Zonder toepassing van het snelrecht worden verdachten van relatief lichte vergrijpen na verhoor weer in vrijheid gesteld en moeten zij zich na verloop van tijd voor de rechter verantwoorden.
Dit geldt met name voor verdachten zonder noemenswaardig strafblad. In deze gevallen is er geen reden om hen in voorarrest te houden. Door toepassing van het snelrecht kan de rechter meteen een oordeel vellen zonder dat er gekeken hoeft te worden of een verdachte in afwachting van zijn proces vast moet blijven zitten.
In alle andere gevallen ligt dit anders. Verdachten van lichte vergrijpen worden na verhoor heengezonden en krijgen soms maanden later een dagvaarding om bij de rechter te verschijnen. Gaat een verdachte vaker in de fout, dan kan hij langer in voorarrest worden gehouden op grond van het gevaar voor herhaling.
Dit is allemaal nog te begrijpen. Ook bij zwaardere delicten, waar een gevangenisstraf van 12 jaar of meer op staat, is zonder meer voorarrest mogelijk. Maar wat nou als de verdachte een blanco strafblad heeft en verdacht wordt van een delict wat noch zwaar noch echt licht is, zoals bijvoorbeeld het verbouwen van een geringe hoeveelheid hennepplanten?
Justitie stelt dan veelal dat dit kennelijk winstgevend is en dat een verdachte ook nadat hij is aangehouden, gewoon verder gaat met het kweken. Dit is een gekunstelde redenering waarvoor verder geen enkele onderbouwing is. Toch gaan rechters hier veelal in mee. Met jaarlijks miljoenen euro’s aan schadevergoedingen als gevolg.
Voorarrest kan ook u, als gegoede burger overkomen. Sneller dan u denkt. Onlangs klopte een keurige ondernemer bij mij aan die al een aantal dagen vast zat. Hij verhuurde een loods waarin een professionele hennepkwekerij was ontdekt.
Omdat hij in een aangrenzend pand een klein kantoortje had, meende justitie dat hij ook op de hoogte was van de plantage in de loods. Dit was bepaald niet het geval. Pas na anderhalve maand detentie deelde justitie die mening en is cliënt in vrijheid gesteld. De zaak werd uiteindelijk geseponeerd.
Frappant is dat dit enige tijd geleden zelfs een hennepkwekerij was ontdekt bij een voormalig officier van justitie, die zijn huis tijdelijk had verhuurd. Zo zie je maar, het kan iedereen overkomen. Op die momenten is je vrijheid je heel wat waard en is een creatieve advocaat nooit weg.’
Mr. Willem Jan Ausma
Meer over de borgtochtzaak: hier