De noordelijke recherche worstelt met twee ‘moorden zonder lijk’. Deze week dient in Arnhem het hoger beroep in nog een moordzaak, waarbij er wel een verdachte is maar geen stoffelijk overschot.
Zonder lijk geen moord, wordt wel eens gezegd. Dat wekt ten onrechte de suggestie dat bij een moordzaak waarbij het lichaam zoek, geen sprake kan zijn van een veroordeling. Er zijn uitzonderingen, maar taai zijn ze wel de moordzaken zonder lijk. Drie bijzondere voorbeelden.
De zaak Ilham Benchelh (Siddeburen)
Ilham Benchelh uit Siddeburen verdween begin januari 2010. Haar man werd kort daarna opgepakt op verdenking van betrokkenheid bij de dood van Benchelh. Die wilde een einde maken aan de relatie. Ze zou op 11 januari. een dag nadat voor het laatst iets van haar werd vernomen, een advocaat ontmoeten om de scheiding te bespreken. Tegen haar man Kasper M. liggen nogal wat verdenkingen. Sterke verdenkingen. De belangrijkste op een rij:
Precies 15 jaar geleden op vrijdag 21 maart werd in haar woning aan het Van Brakelplein in Groningen het lichaam van de psychologe Els Slurink gevonden. Een steek in haar hart maakte een einde aan het leven van de Groningse. Wie pleegde de moord op deze ambitieuze vrouw? En waarom is het zo’n ontzettend complexe zaak?
Het Van Brakelplein is een fraai plein aan de zuidwest-rand van het Groninger stadscentrum. Als Els Slurink uit de raam van haar benedenwoning naar buiten kijkt, ziet ze op heldere dagen de zonnestralen spelen met het water van de vijverfontein. Studenten luieren in het gras en in de drukte van de stad lijkt ver weg.
Aandacht voor cold case zaken in de media levert weliswaar veel tips op, maar trekt onderzoek naar een oude, onopgeloste moord niet vlot. Door ontwikkelingen op technisch vlak worden ze wel alsnog opgehelderd.
Dat blijkt uit onderzoek naar opgeloste cold case zaken in Nederland. Een rechercheur van het noordelijke rechercheteam keek bij zes korpsen in Nederland naar de manier waarop onopgeloste, zware misdrijven werden opgelost.
Cold case zaken worden vooral opgehelderd door ontwikkelingen op het gebied van techniek. Soms zijn er getuigen die na jaren gezwegen te hebben, alsnog gaan praten. Media-aandacht genereert wel tips, maar tot een doorbraak leidden ze voor zover bekend niet.
Toch blijven de cold case teams graag samenwerken met media. Ook tips die niet voor een doorbraak zorgen kunnen nieuwe inzichten geven. En bovendien is het natuurlijk mogelijk dat in de toekomst wel een keer de gouden tip over een onopgeloste, oude zaak binnenkomt.
Sinds 2000 zijn in Groningen,Drenthe en Friesland (die één gezamenlijk cold case team hebben) acht moord- en doodslagzaken die jarenlang vastzaten, opgelost. Bij één heropend onderzoek bleek de verdachte van een dubbele moord in Groningen al dood.
De meest recente opgeloste oude, opgeloste moord is die op de Drentse Andrea Luten uit 1993. Voor de moord werd in 2010 na een dna-match een man uit Hoogeveen aangehouden en veroordeeld.
Het aantal onopgeloste moord- en doodslagzaken in het Noorden neemt de laatste jaren toe. Tussen 2000 en 2006 kregen de drie korpsen er drie cold case zaken bij. In de laatste zes jaar waren dat er vijf. Een zesde onopgeloste moord, de liquidatie van de Leeuwarder Tevfik Igli (2008), is niet opgenomen in het cold case rijtje. Het onderzoek naar de moord op de Groninger Nico Leeuwe in september 2011 loopt nog.
Dit artikel is een gedeelte van een groot bijlageverhaal dat vandaag (10 maart 2012) in Dagblad van het Noorden is te vinden.
Voor meer verhalen over onopgeloste moord- en doodslagzaken: hier
Cold case in het Noorden
De lijst met onopgeloste misdrijven van het noordelijke cold case team telt 26 namen. Zeven onopgeloste moord- en doodslagzaken en een verkrachtingszaak uit het Noorden werden in het afgelopen decennium alsnog opgehelderd. Voor de duidelijkheid: er zijn onopgeloste moordzaken die (nog) niet op de cold case-lijst van de recherche staan. Of het onderzoek loopt nog, of er is besloten om de zaak niet op de lijst te zetten (Tevfik Igli in Friesland bijvoorbeeld).
Acht opgelost, nog 25 te gaan
Simone de Laat, Ferwerd (Fr) 1989: vermoord
Moorden gepleegd in een rosse buurt zijn vaak lastige puzzels voor de politie. Zeker als ze in een gesloten setting worden gepleegd. In een ‘peeskamertje’ bijvoorbeeld. Een prostitutiebezoeker met cruciale informatie zal zich niet zo snel melden bij de politie. Die wil liever anoniem blijven. De vaste ‘hang-arounds’ in een buurt zijn vaak terughoudend als ze in het criminele circuit zitten.
Ilham Benchelh (36) uit Siddeburen is sinds 10 januari 2010 zoek. Haar man gaf haar verdacht laat op als vermist. De vrouw wilde scheiden van Kasper M. Het was weinig verrassend dat M. kort na de verdwijning van Benchelh werd opgepakt. Op verdenking van moord. Er liggen nogal wat verdenkingen tegen Kasper (a.k.a. Kasem).
De prostituee Marian Kusters (42) uit Groningen verdween eind 2009. De recherche gaat uit van een misdrijf.
Kusters was een goede vriendin van de eveneens spoorloos verdwenen straatprostituee Jolanda Meijer uit Groningen (februari 2008). Hebben de verdwijningen met elkaar te maken?
Jannie Kruys-Deen (88) werd in de nacht van 15 op 16 juni 2009 levenloos, deels ontkleed en vastgebonden in haar bed van verzorgingstehuis ABC in Meppel gevonden. Een verpleegster zag nog net iemand door het raam naar buiten vluchten. In november 2010 werden 349 mannen in Meppel en omgeving opgeroepen dna af te staan.
De moord op de ijscoman. Derk Kiers (41) bewoonde een klein huisje in Wildervank. Zijn kerstboom van 2010 overleefde de eigenaar. Want Kiers werd op maandag 3 januari 2011 dood aangetroffen op de vloer van zijn woonkamer. Door messteken gedood. Verrast van achteren, zo lijkt het.