De officier van justitie die precies 30 jaar geleden levenslang eiste tegen Cevdet Yilmaz uit Delft voor een schietpartij die aan zes mensen het leven kostte, had de straf waarschijnlijk niet geëist als hij had geweten dat Yilmaz nu nog vast zou zitten.
Oud-officier H.J. den Os heeft een unieke verklaring op papier gezet voor een kort geding dat dinsdag 1 juli dient in Den Haag. De verklaring is in het bezit van het actualiteitenprogramma DeNieuwsBV op radio 1.
Den Os schrijft dat hij de straf eiste, ervan uitgaande dat Yilmaz na verloop van tijd weer vrij man zou zijn. Hij had nooit gewild dat Yilmaz voor altijd werd opgesloten zonder perspectief op vrijheid.
Moordenaars die werden veroordeeld, kregen tot 1986 nagenoeg altijd gratie. Sinds grofweg 2002 is resocialisatie niet meer vanzelfsprekend. De ministers en staatssecretarissen van justitie vinden dat levenslang gestraften nooit meer vrij mogen komen.
Yilmaz is de enige levenslang gestrafte die met verlof mag. Omdat hij in een TBS-kliniek zit (zonder dat hem TBS is opgelegd) is onbegeleid verlof een logische vervolgstap. De verloven onder begeleiding zijn namelijk perfect verlopen. In 2000 is een afspraak gemaakt tussen justitie, de kliniek waar hij in werd geplaatst en de advocaat van Yilmaz, dat hij beschouwd zou worden als TBS-patiënt (ook over deze afspraak dient de advocaat van Yilmaz dinsdag een belangrijke verklaring in: zie onderaan NOOT).
DeNieuwsBV heeft de verklaring alvast gelezen
Justitie verzet zich echter tegen onbegeleid verlof. Yilmaz voert al jaren met zijn advocaat Romke Wybenga een gevecht tegen de staat over de verloven. De Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming tikte het ministerie al op de vingers over de weigering van de verloven.
In mei dit jaar besloot de staat na een eerder kort geding van zijn advocaat, dat Yilmaz niet met onbegeleid verlof mag. De voorzieningenrechter vond in april dat het de staat was die met een besluit moest komen. In het kort geding dat morgen in Den Haag dient, vragen Yilmaz en zijn advocaat de voorzieningenrechter om dit besluit te toetsen.
NOOT: de oud-voorzitter van de Raad van Bestuur van de Van der Hoevenkliniek met wie de afspraken zijn gemaakt over de plaatsing van YIlmaz, schrijft dat het justitie zelf was die Yilmaz in de kliniek wilde hebben. Hij schrijft ook dat hij de huidige opstelling (de geheel andere opstelling) van justitie beschamend vindt).
Lees hier passages uit de verklaringen van Den Os en Wiertsema:
Den Os 1Den Os 2
Wiertsema 1Wiertsema 2
Luister hier naar De Nieuws BV. Levenslang-specialist Mick van Wely vertelt over de verklaring van de oud-officier, het bijzondere karakter van deze brief en de zaak Yilmaz: radiofragment
Lees ook het boek Levenslang (met een uitgebreide beschrijving van de zaak Yilmaz)
(let op: Benjamin N. is geen verdachte meer: lees hier meer)
Swaniek Wouda (39) werd op maandag 23 juni dood in haar woning aan de Star Numanstraat in Groningen gevonden. De vrouw was hoogzwanger. Een drama, dat alleen maar groter werd toen haar eigen vriend werd opgepakt. Op verdenking van moord.
Meteen na de sectie was de politie erg stellig. Swaniek was door geweld om het leven gekomen. Doorgaans zijn politie en justitie bij twijfelgevallen toch redelijk terughoudend. Een verdachte dood wordt niet zomaar gebombardeerd tot een misdrijf. Of zelfs tot moord.
Want dat maakt de Star Numan-zaak ook bijzonder. Justitie spreekt niet van moord of doodslag, maar meteen van moord. Voorbedachten rade dus. Kennelijk heeft de recherche iets ontdekt waaruit een zeker planmatigheid zou blijken.
Ik heb zelden een moord of verdachte dood meegemaakt, waarbij zoveel commotie ontstond in de vorm van mails en boze telefoontjes. Strekking: de politie heeft een kolossale fout gemaakt. Benjamin en Swaniek hadden een toprelatie en Benjamin was een superbetrouwbare, nette jongen die nooit tot moord in staat zou zijn. Dat ook modelburgers tot moord in staat zijn, wil er bij mensen vaak niet in.
Ik kan me de emotie goed voorstellen. Als zo’n aanhouding plaatsvindt in eigen kring, moet het ongeloof en de woede groot zijn.
Drie dagen lang deed de recherche onderzoek
Er is geopperd door vrienden van Swaniek dat ze zou zijn overleden door een ernstige vorm van zwangerschapsvergiftiging. Dat aspect speelt ook een rol bij de overtuiging dat politie en justitie er faliekant naastzitten. En die kans is zeer wel aanwezig.
Het is nogal wat als je net je vrouw en ongeboren baby bent verloren en pardoes ook nog eens verdacht wordt van moord. Maar politie en justitie zijn overtuigd: de arrestatie is terecht, Benjamin N. heeft een verschrikkelijk misdrijf gepleegd. Hij heeft zijn hoogzwangere vrouw en haar ongeboren baby gedood.
UPDATE Benjamin N. weer vrij
Eind juni haalde de rechter-commissaris (RC) het fundament onder de verdenking jegens N. vandaan. De RC ging niet akkoord met het verzoek van justitie om N. langer vast te houden. Er zouden onvoldoende bezwaren (lees: bewijs) zijn.
Het OM ging daarop met succes in beroep tegen de beslissing. N. moest alsnog 14 dagen in voorlopige hechtenis. Op tien juli besloot de rechtbank om de Groninger alsnog vrij te laten. Justitie is niet tegen het besluit in beroep gegaan. N. is nog wel verdachte. Het wachten is nu op het definitieve sectierapport.
Opnieuw zijn leden van de motorclub MC Satudarah opgepakt voor betrokkenheid bij een drugslab. Na arrestaties in 2011 in het kader van een groot onderzoek naar de productie van synthetische drugs in Noord-Brabant en Limburg, was het nu raak in ’t Zand (Noord-Holland).
De politie pakte maandag vijf mannen op: de eigenaar van het pand waarin een drugslab was gevestigd en nog een man uit ’t Zand, twee leden van Satudarah uit Tilburg en een verdachte uit Purmerend. Het lab werd gebruikt voor de productie van amfetamine en diende daarnaast als zogenaamd omzettingslab: van apaan werd er de grondstof BMK gemaakt.
Het is de tweede keer dat de politie leden van Satudarah oppakt voor de productie van synthetische drugs of de grondstoffen hiervoor. In november 2011 deden 500 politiemensen invallen in Tilburg, Weert, Eindhoven, Breda en Helmond. Acht mensen werden gearresteerd.
Ook Satudarah-kopstuk, Santerra Manuhutu, is verdachte in de zaak. Manuhutu wordt verdacht van witwassen en deelname aan een criminele organisatie.
Weer leden van Satudarah opgepakt in verband met een drugslab
De Satudarah-leden zouden deel uit maken van een grote criminele organisatie die uit Litouwen grondstoffen haalde voor de productie van synthetische drugs. De belangrijkste ‘drugsprof’ of laborant van de organisatie was ook lid. Volgens justitie werd de club als dreigmiddel en beschermende factor ingezet bij de handel en productie.
Justitie zou met het onderzoek uit 2011 goed aan kunnen tonen dat er meer is dan criminele activiteiten van individuen alleen bij motorclubs. De rechtszaak laat nog lang op zich wachten. OM en de advocaten zijn nog volop bezig.
Motorclubs worden door justitie al veel langer in verband gebracht met de lucratieve productie van en handel in synthetische drugs. De onderzoeken zijn lastig omdat de leden van de motorclubs zich (vrijwel) altijd beroepen op hun zwijgrecht.
Satudarah heeft flink wat tikken gekregen in het laatste halfjaar. In december werd kopstuk Michel B. opgepakt op verdenking van witwassen. In januari verlieten tientallen leden de club toen noordelijk president Henk Kuipers zich afsplitste. Deze maand zijn zeven chapters, de Trailer Trash afdelingen, uit de club gestapt.
Volgens de grote baas Manuhutu is dat in goed overleg gebeurd. Ik sprak hem deze week. ,,We willen met Satudarah weer terug naar de oude grootte. We zijn misschien iets te snel gegroeid”. De vraag hoeveel leden de club nu nog telt, kon hij niet beantwoorden. ,,Ik ga maar eens een volkstelling houden.”
Minister Opstelten verklaarde begin 2012 de oorlog aan de outlaw-motorbendes. Politie, justitie en lokale overheden zouden de bendes keihard gaan aanpakken, om een einde te maken aan kwalijke delicten als afpersing in de horeca, bedreiging, geweld en drugs- en wapenhandel.
Wat zijn de wapenfeiten van clubleden geweest in het Noorden sinds het aangekondigde offensief? Stroken die met de manier waarop de clubs zijn en worden neergezet door politie en justitie?
De toon van justitie is vooral dit jaar iets veranderd. Politie en justitie spreken niet langer van criminele samenwerkingsverbanden of criminele bendes, maar praten nadrukkelijk over leden van motorclubs die delicten plegen. Van groep naar individu dus.
Geen verhalen, maar verbalen is het motto bij politie en justitie. Niet langer hoog van de toren blazen, maar aanpakken die hap. Typerend daarbij is het ‘naming and shaming’. Sinds eind vorig jaar noemt de politie steevast de naam van de club als een lid ervan voor een misdrijf wordt opgepakt. Dus ook bij een ‘gevalletje huiselijk geweld’ of een inbraak.
Daar valt wel wat op aan te merken. Vooral dat er wordt ‘gelabeld’ voordat er een veroordeling heeft plaatsgevonden. Het beleid staat eigenlijk wat haaks op de onschuldpresumptie. De club wordt genoemd, zonder dat het lid daadwerkelijk is veroordeeld. De club is daarmee al schade berokkend.
Hoeveel leden van outlaw-motorclubs zijn er in het Noorden (Groningen, Drenthe en Friesland) sinds begin 2012 opgepakt? En voor welke delicten? Belangrijk om te weten is dat op de Bandidos na alle 1% motorclubs in het Noorden één of meerdere afdelingen hebben. Ze tellen samen zo’n 250-300 leden. Een overzicht van de delicten:
Februari 2012: een ondernemer wordt afgeperst in Roden door leden van Satudarah. Ze dreigen zijn vingers af te knippen als hij niet 10.000 euro betaalt. De rechter veroordeelt ze tot 10, 10 en 18 maanden cel.
Oktober 2013: na een massale vechtpartij in Groningen hoort de politie drie leden van Satudarah. Ze werden uitgedaagd door een stel Marokkanen. Niemand doet aangifte. Ze worden niet vervolgd.
November 2013: de voorman van de Red Devils (een supportclub van de Hells Angels) in Oude Pekela wordt opgepakt voor mishandeling, bedreiging en diefstal. De man zou een agent bij de keel hebben gegrepen en een man zijn paspoort hebben afgenomen.
Februari 2014: een lid van No Surrender wordt in Groningen opgepakt met 98 gram hasj op zak.
Februari 2014: een portier zonder papieren is betrokken bij een opstootje in Groningen. De politie pakt het lid van Satudarah op.
Mei 2014: In Marum pakt de politie twee leden van No Surrender op omdat ze iemand zouden bedreigd hebben met een pistool.
Mei 2014: Drie leden van Satudarah zouden betrokken zijn geweest bij een schietincident in de binnenstad van Groningen en gaan mee naar het bureau. Een paar dagen na hun arrestatie worden ze alweer vrijgelaten. Ze gelden nog wel als verdachten.
Juni 2014: De politie pakt in Groningen een lid van No Surrender op voor het bedreigen en mishandelen van zijn vriendin.
Juni 2014: in Vlagtwedde worden twee leden van Saudarah aangehouden voor een bedreiging met een vuurwapen in de ‘relationele sfeer’. De politie vindt geen wapen, wel munitie.
No Surrender: incidentjes
De balans: 14 clubleden (het incident in de poolzaak telt niet mee) opgepakt in 2,5 jaar tijd voor afpersing, mishandeling, dreiging met een vuurwapen, een mogelijke poging doodslag (schietincident), bedreiging en het bezit van softdrugs.
Je kunt er in ieder geval uit concluderen dat aardig wat leden van clubs worden opgepakt voor uiteenlopende delicten. Dat beeld dat justitie schetst klopt dus. Tachtig procent van de leden van de 1 % motorclubs heeft volgens justitie een strafblad. Ik heb de dossiers niet gezien, maar het zal vast kloppen.
Maar hoe zwaar zijn de delicten waarvoor de 14 werden opgepakt en welke rol speelde de club bij het delict?
De enige zaak waarbij de club als geheel een rol speelde, was de afpersing in Roden. De leden dreigden de ondernemer met het ‘ophalen van dertig clubleden’. De club dus als dreigmiddel. Dat is meer dan alleen een misdrijf dat door een los clublid wordt gepleegd. Het is nog wel de vraag of de mannen op eigen houtje opereerden, of dat het met medeweten van hoger geplaatste leden gebeurde.
Geschoten bij de Schouwburg in Groningen (foto 112Groningen)
De schietpartij in Groningen dan. Het feit dat de verdachten na drie dagen weer werden vrijgelaten voorspelt weinig goeds. Of er is geen bewijs, of het incident was weinig indrukwekkend. Iemand die een ander beschiet, zou normaal gesproken na een week nog in voorarrest moeten zitten.
Afpersingen in de horeca? Portiers die door clubs tegen de zin van horecabazen bij de deur worden geplaatst? Drugshandel? Wapenhandel? Witwassen? Georganiseerde criminaliteit? Geen sprake van. Het zijn delicten die meer passen bij hooligans. Of middelgrote wietboefjes. Verhalen en geruchten zijn er wel, maar daar kopen we niks voor. Verbalen graag.
De wapenfeiten tot nu toe zijn redelijk talrijk, maar van een georganiseerd en zwaar karakter is niet echt sprake. Geen aangetoonde hiërarchische structuur binnen een club die is gebruikt voor criminele doeleinden, geen intern strafsysteem voor leden of structurele samenwerking met een crimineel oogmerk en evenmin geldstromen naar de top van een club die zijn blootgelegd. Dat zijn juist de elementen die een organisatie kenmerken.
Het lijkt erop dat in het Noorden het beeld dat de motorclubs van zichzelf schetsen (‘we zijn geen lieverdjes, maar zeker geen criminele organisatie’), meer past bij de werkelijkheid dan het beeld dat politie en justitie schetsen.
Vooralsnog in ieder geval. Misschien lopen er bij justitie in Noord-Nederland nog een paar omvangrijke onderzoeken en volgen spraakmakende arrestaties. Ik zal de eerste zijn die ze optekent. Beloofd.
Mick van Wely
NB: deze analyse is gebaseerd op de situatie in het Noorden. Er zijn elders tal van zware incidenten en veroordelingen geweest.
Tussen begin maart en begin juni dit jaar werden bomaanslagen gepleegd op woningen van Bandidos-leden, het hoofd van de Bandidos zit vast voor wapenbezit en tegen twee kopstukken van Satudarah lopen omvangrijke onderzoeken naar witwassen en drugshandel. Ze moeten binnenkort voorkomen. In december 2013 nog werd een lid van Satudarah veroordeeld tot tien jaar cel voor moord.
In Limburg en Brabant is de handel in drugs en de productie van drugs aanzienlijk omvangrijker dan in het Noorden. Clubs, in ieder geval leden, hebben belangen in de drugshandel.
De Amsterdamse politiechef Pieter-Jaap Aalbersberg vertelde woensdag op AT5 dat de geliquideerde topcrimineel Gwenette Martha twee ton per week verdiende. Aalbersberg laat tweewekelijks zijn licht schijnen op politiezaken. Andere chefs zouden daar een voorbeeld aan moeten nemen.
Sinds de vorming van de Nationale Politie roeren de regionale politiebazen zich nauwelijks meer. Een eenheidschef die zich wil uiten over een lokale of landelijke kwestie moet daarvoor in principe toestemming vragen aan de nationale politietop.
Alles moet worden afgestemd. En dat is een eng woord: afstemmen. Het komt altijd voort uit angst. Angst dat er heibel komt naar aanleiding van een ongenuanceerde uitspraak. Angst om de regie te verliezen. Vrees voor een uitlating die niet strookt met de lijn van het ministerie. Want: wij zijn één politie en zeggen dus hetzelfde.
Ik heb me gestoord aan columnisten en politici die in het verleden uithaalden naar korpschefs zoals oud-politiebaas Bernard Welten van Amsterdam. Wanneer die kritiek uitten op een politicus, kritisch waren over de eigen organisatie of een ferme statement lanceerden over een maatschappelijke kwestie, kregen ze de volle laag.
‘Het zijn uitvoerders. Ze moeten hun mond houden’ was dan het argument. Dat is eng. Net als het afstemmen of toestemming vragen.
Aalbersberg vertelde in Het Verhoor op AT5 over de verdiensten van Martha. Nuttig. Want de advocaat van Martha, Nico Meijering, bagatelliseerde na de liquidatie waarvan hij ‘kapot was’ de rol van Martha in het milieu. Meijering haalde ook uit naar justitie. En dan is het goed dat politie en justitie even terugslaan.
Regionale politiechefs weten ook beter wat in hun gebied speelt dan een landelijke baas. Het spreekt burgers meer aan: een regionale of lokale baas die zich uitlaat over een regionale kwestie. Maar ook een politiebaas die dichterbij staat, over landelijke kwesties.
De politiechefs moeten een rol spelen in het publieke debat en in de discussie over de eigen organisatie. Openlijk. Iedereen die een maatschappelijke topfunctie heeft moet zich roeren. Dat is je plicht.
Dan maar een keer een uitbrander. Dan maar een keer een ongenuanceerde uitspraak die leidt tot ophef. Discussie is belangrijk. Voor gecontroleerde ‘eenheidsworst’ kopen we niks. Dus politiechefs: laat van u horen!
In de rechtbank Noord dient vandaag de strafzaak tegen de 39-jarige Maikel S. uit Groningen. Hij wordt verdacht van de moorden op Trevor Griffiths (71) en Gudrun Kuster (66) in januari 2013. De Groningers moesten het verschaffen van onderdak aan de dakloze, bekopen met de dood.
Aan de zaak zitten drie bijzondere aspecten. Allereerst ging de moord op Kuster bijna de boeken in als een natuurlijke dood. Noch de politie noch de schouwarts zagen iets bijzonders aan de vrouw. Pas na een belletje van een bezorgde medewerker van het mortuarium werd sectie verricht en een steekwond in de hals van Kuster ontdekt.
Dan de tijdstippen van de moorden. De Groningers werden omgebracht tussen de avond van 17 januari en de avond van 18 januari. Binnen een etmaal dus. Door stom toeval was Maikel S., een man met een 19 pagina’s tellend strafblad, opgepakt op 18 januari. Zijn nieuwe huisbaas belde de politie omdat hij onder het bloed zat en vervelend was.
Maikel S. heeft betrokkenheid bij de moorden altijd ontkend. Hij beriep zich deels op zijn zwijgrecht. Aan onderzoek in het Pieter Baan Centrum werkte hij niet mee. In een getapt gesprek sprak hij met zijn vriendin over de moord. Hij vertelde dat hij onder het bloed zat. Forensisch bewijs is er ook in de vorm van bloed op zijn kleren.
Dan het derde bijzondere element: het mogelijke motief. De drugsverslaafde Maikel S. had die dagen geld nodig, zo blijkt uit verklaringen van getuigen en tapgesprekken. Bij hem werden een telefoon van één van de slachtoffers gevonden en een tas met boodschappen van Griffiths. Een buit van niks dus.
Twee mensen vermoord om weinig. Wat dat betreft vertoont de Waldeck-zaak overeenkomsten met de dubbele moord op het echtpaar Veenendaal in Exloo vorig jaar juli en de moord op Berend Smit in november 2012. Voor deze moorden werden de broers R. uit Hoogeveen opgepakt. Ze legden een bekentenis af. Ook hier was roof het motief en bestond de buit uit vrijwel niets. Tientjeswerk.
Het lichaam van Griffiths werd na de moord in brand gestoken
In 2013 werden in het Noorden drie dubbele moorden gepleegd. De moord op het echtpaar Veenendaal, de moorden op Kuster en Griffiths en de dubbele moord op het echtpaar Westra uit Aduard op de boot op het Groninger Hoendiep. Zes gewone, weerloze mensen: vermoord om niks.
Het proces tegen Maikel S. wordt op 24 april aangehouden, omdat hij tijdens de zitting ineens begint te praten. S. vertelt dat hij het lichaam van Kuster op straat had gevonden en naar haar woning had gebracht. Dat zou de bloedvlekken op zijn kleren verklaren. Het OM wil extra tijd voor nader onderzoek en vraagt om aanhouding. Het proces gaat verder in augustus.
In de eerste drie maanden zijn in Nederland 37 mensen door geweld om het leven gekomen. Vorig jaar werden al in twee maanden zoveel mensen gedood. Opvallend is het aantal liquidaties, namelijk zeker acht tot begin april.
Amsterdam staat bovenaan met zeven moord- en doodslagzaken. In de stad Rotterdam waar vorig jaar na Amsterdam de meeste moorden werden gepleegd, werd tot nu toe ‘slechts’ één moord gepleegd. Op vrijdag 28 maart schoot in Hoogvliet een man een 34-jarige Rotterdammer dood.
Zeker acht personen werden geliquideerd. Aytas Göraler (39) stierf in het bijzijn van zijn kinderen nadat hij op zaterdagavond 4 januari in Amsterdam werd beschoten. Voor de moord is nog niemand gepakt.
De dubbele liquidatie in de Staatsliedenbuurt in Amsterdam eind 2012 was de eerste in een forse reeks, met elkaar verband verband houdende afrekeningen in de Amsterdamse onderwereld. De diefstal van een partij coke in Antwerpen en de moord op Najeb Bouhbouh op 18 oktober 2012 in Antwerpen zijn de bron van een conflict dat tot dusver aan zeker zes personen het leven kostte.
Op 22 maart dit jaar werd in Amsterdam aan de Karperweg de 30-jarige Mohammed el Mayouri geliquideerd. Hij zou getuigen in het proces rond de moord in Antwerpen.
Aytas Göraler
GGZ-directeur Rob Zweekhorst werd op Nieuwjaarsdag in zijn woonplaats Berkel en Rodenrijs doodgeschoten. Een liquidatie, maar wel eentje waarbij iemand het leven verloor die niets met criminelen had te maken. De politie vermoedt namelijk dat er sprake was van een persoonsverwisseling.
De andere geliquideerden zijn Mohammed Alarasi (22) uit Amersfoort, de Amsterdammers Tarik el Idrissi (31), Alexander Gillis (30), de Litouwer Gintas Macionis (37) uit Huijbergen en Ernesto Pistone (33) uit Eindhoven. Alle slachtoffers hebben een allochtone achtergrond of hebben en niet-Nederlandse nationaliteit.
Het aantal liquidaties is mogelijk hoger, omdat bij een aantal schietpartijen met dodelijk afloop niet duidelijk is of er sprake is van een afrekening of een ruzie. In het afgelopen jaar werden in Nederland in totaal 13 mensen geliquideerd.
De meest in het oog springende zaken met dodelijke afloop dit jaar zijn de dood van oud-minister Els Borst op 10 februari in Bilthoven en de overval op juwelier Goldies in Deurne op 28 april. Twee overvallers werden neergeschoten door, zoals het nu lijkt, juwelier Marina Sanders.
Het jaar 2013 begon met drie zeer gewelddadig maanden. Uiteindelijk telde het jaar 151 moord- en doodslagzaken. In 2012 waren dat er 142: een laagterecord.
In dit millennium is het aantal moorden met ongeveer dertig procent gedaald. Tussen 1992 en 2002 werden er ongeveer 250-270 moorden per jaar gepleegd, in de tien jaar hierna liep het cijfer terug naar gemiddeld 160-170.
Bron: eigen overzicht van moord- en doodslagzaken in Nederland.
